Gizli Tesla Project Raven – Bildiklerimiz

Tesla artık son 2 yılın gündeminin bir numarasında olan Model 3 üretim problemini aştı. Model 3 haftada 6000 devamlı üretim adedine oturdu, Çin’de Gigafactory 3 inşaatı başlandı ve üretim kapasitesi o fabrika ile birlikte daha da çok artacak. Bir yandan da Roadster 2.0, TIR ve Tesla Model Y araçlarını üretime hazırlamaya devam eden firmada, yakın kaynaklardan duyulana göre, en aktif projelerden birisi artık eskimiş Model S ve Model X için yenileme çalışmaları. Bu gizli yürütülen projenin de şirket içerisindeki adı ‘Project Raven’

Özetle Beklediklerim;

• 100-130kWh Batarya Seçenekleri
• 500-700km Menzil
• 250kW Supercharger ve CCS desteği
• Yeni nesil iç tasarım
• Isınmayan yeni nesil motor ve track mode

Lafı uzatmadan Project Raven kapsamında Model S/X’de beklenen yeniliklere şöyle bir bakalım;

1. Yeni Batarya

Tesla modellerini 2012-2018 arasında “performans / pil boyutu / çekiş” şeklinde isimlendirmişti. Mesela P 100 D demek performans paketli, 100kWh pilli, dual motor yani 4X4 model anlamına geliyordu. Fakat Model 3 ile birlikte elektrik terimlerini, teknik detayları insanlara öğretmemek için isimlendirmeyi değiştirdi. Artık ‘Kısa Menzil’ ‘Orta Menzil’ ‘Uzun Menzil’ ‘Performans’ gibi daha basit açıklamalar ile modeller isimlendiriliyor. Hatta bu mevcut Model S/X isimlendirmesine dahi geçen haftalarda sıçradı. Üstelik Model S/X menzilleri de Model 3’e kıyasen küçük de kaldı. Model 3 Long Range, neredeyse iki katı fiyata sahip Model S 100D’den neredeyse daha fazla menzile sahip. Halbuki Model S ve Model X Tesla’nın ayrıcalıklı premium modelleri olmalı. Kullanıcı odaklı olmasak bile, teknik anlamda dahi Model 3 batarya tasarımı dayanıklılık, yoğunluk, termal yönetim, maliyet anlamında daha avantajlı. Bu ile tasarımı değiştirmek için bir sebep.

Elon Musk 2 sene önce S/X’e yeni 2170^[1]Tesla’nın yeni pil kasa tercihi; 21mm çap 70mm boy silindir pil pillerden batarya geliştirmeyi düşünmediklerini söylemiş olsa da planlar değişmiş olabilir ve muhtemelen 2170 kullanılarak geliştirilmiş batarya seçenekleri yeni S ve X’de mevcut olacak. Tahminime göre yeni batarya 130kWh gibi bir kapasiteye sahip olacak.

Ancak Gigafactory‘de üretilen Model 3 pilleri, yani 2170lerde, üretimin ucu ucuna yetiştiği ve Model 3 üretiminde darboğazın şimdilik bu pillerden oluştuğunu da biliyoruz. Dolayısıyla Model S / X’i de 2170’e çevirmek bu 2170 arzını daha da zorlayabilir. Bunu da belirtmekte fayda var.

2. Yeni Motor

Tesla Model 3 motoru

Tesla şirket ismini efsane isim Nikola Tesla‘dan alıyor. Nikola Tesla da bugüne dek Tesla Roadster, Model S ve Model X‘de kullanılan AC Endüksiyon Motorunun mucidi. AC Endüksiyon Motoru bugüne kadar hep motor içerisinde değerli metal, yani sabit bir manyetik elemente ihtiyaç duymadığı için, anlık çok yüksek tork sağlayabildiği için avantajlı idi. AC Endüksiyon Motoru çekişte ihtiyaç duyulan elektromanyetik alanı elektrik ile oluşturabildiği için üzerinde daha çok hakimiyet kurulabilen bir motor. Hatta Tesla’nın “T” logosu bile endüksiyon motorunun kesitini temsil ediyor.

Fakat mühendislik uğruna Tesla, markasının temellerini, ismini, logosunu oluşturan AC Endüksiyon Motorunu 2017’de Tesla Model 3 ile terk etti. Onun yerine çok ciddi araştırmalar sonucu ‘motor denklemlerini’ daha iyi çözdüğü bahanesiyle çok daha komplike bir motora geçiş yaptı. Bu motor içinde değerli magnet bulunan ama elektrik verilerek elektromanyetik alana katkıda da bulunan, bir çeşit hibrit sayılabilecek, PMSM motorları. 

Dezavantajı tork değerinin çok az düşmesi olsa da endüksiyon motoruna göre çok daha verimli. Mesela AC Endüksiyon Motoru kadar ısınmadığı ve ısıyı daha rahat dışarı atabildiği için yüksek hızlarda Model 3 güç kısıtlaması getirmiyor. Otobanda 200km/h+ hızlarda ya da pistte Model S/X’in çok hızlı ısınıp güç kısıtlamasına geçtiğini de hepimiz biliyoruz. Aynı zamanda yeni motorların ömürleri de daha uzun.

Zaten bu motorun verimi ve kasasının boyut/ağırlık avantajı ile Model 3, büyük abisi Model S’den %25 daha verimli oldu. Motorda kullanılan değerli manyetik elementlerin ise son yıllarda fiyatlarının düştüğüne, yani Tesla’nın tercihinin bu yönden dahi çalışılmış olduğuna, dikkat çekelim.

Şimdi ise Project Raven kapsamında bu motorların Model S/X’de de kullanılacağı konuşuluyor. Sadece bu bile mevcut Model S / X menzillerini ortalama 60 km artırabilir.

3. Şarj

Tesla’nın amiral gemileri Model S ve Model X şarj anlamında da Model 3‘den geri kaldı. Geri kalmalar;

a) Tesla Supercharger V3‘ü tanıttı. Bu Superchargerlar sıvı soğutmalı kabloları ile 350A akımın üzerine çıkabiliyor ve yaklaşık 650A yani 250kW güç sağlayabiliyor. Bu şekilde Model 3 saatte 1600km hız ile şarj olurken maalesef Model S / X sıvı soğutmalı kablolarda bile kendi kapasitesi olan 130-140kW bandını aşamayacak. Premium ve daha pahalı araç, alt segmentteki araca kıyasla neredeyse yarı hızda şarj oluyor.

b) Tesla Model 3 Avrupa’da artık DC için standartlaşmış CCS soketi ile çıktı. Orijinal Model S Avrupa’da 2013’de çıktığında henüz bu standart gelmemişti. DolayısıylaTesla Tip2 Avrupa AC soketinin mühendislik açısından modifiyeli hali ile araçları piyasaya sürdü. Tip 2 görünümlü bu özel soket Tip 2 ile çalışabildiği gibi DC 120kW ihtiyacını da sağlayabiliyordu yani Supercharger fişi haline gelmişti. Ama Model 3 Avrupa standartlarına uygun, diğer hızlı şarj noktalarında da şarj olabilir halde, CCS ile çıkacağı için yine teknik sebepten Tesla tüm mevcut Avrupa Supercharger noktalarını CCS çıkışı ile de desteklemeye başladı. Standartlar belirlenmiş, Superchargerlar bile CCS fişi ile yapılan hale gelmişken Model S / X 2012’de standartlar belirlenmeden önceki halde kalamaz. Onlar da CCS’lenecek.

4. Yeni İç Tasarım

Model S‘in 2012 yılından beri değişmemiş nadir şeylerinden biri de iç tasarımı. 2016’da çıkan Model X‘de de birebir aynı tasarım mevcut. Fakat artık yenilik zamanı ve çok şık, Model 3’e yaklaştırılmış yeni iç tasarımı bekliyoruz. Aşağıda çizimlerini gördüğünüz gibi Model 3’de bulunan tek ve yatay ekran durumuna geçilecek. Bu yazılımın da tek ekran ölçüsü/oranına göre geliştirilmesini mümkün kılacağı için istenen bir şey.

Model S’de eksik olan kapı cepleri, koltuk arkası cepleri, daha iyi düşünülmüş orta konsol gibi ‘otomobil gereklilikleri’ yeni iç tasarımda bizlerle olacak. Fakat premium hissini vermek için çok daha iyi malzeme kalitesi, ekranın çerçevesiz olması, hız ve Autopilot göstergeleri için direksiyon arkasından cama yansıtılabilen HUD gibi şeyler Model 3’e artı olarak beklediklerim arasında. Model 3 ile ilk olarak karşımıza çıkmış olan yekpare klima fanı tasarımı da Model S / X yenilemesine dahil olacaktır.

Fakat dış görünümde ne gibi yenilikler yapılacak tahmin edemiyorum. Genel beklenti çok fazla dış görünüm güncellemesi olmayacağı yönünde ama bence bu ‘makyajı’ belli eden bir görsel kesinlikle eklenecektir.

Bu yenilikler ile birlikte Model S / X satışları tekrardan artacaktır ama muhtemelen bu artışı belirli seviyede tutmak için fiyatlama da buna göre yapılacaktır. Tesla’nın üretiminin çoğunluğunu yine Model 3/Model Y üretecek, Model S ve X gerçek premium segmentte araçlar olacak. Bu yüzden umarım bu premium farkı hissettirebilen gerçekten iyi düşünülmüş tasarım öğeleri ile karşılaşırız. Project Raven’ın Haziran-Temmuz 2019’dan önce hayata geçmesi beklenmiyor. Ama Elon zamanına göre bile 2019 bitmeden Model S/X yeniliğini göreceğimizi düşünüyorum.